گفتمان‌های فکری عصر ابن بابویه و اندیشۀ غیبت: بازخوانی کتاب کمال الدین و تمام النعمة

نویسندگان

  • حسین شجاعی دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، تهران، ایران.
  • علی ثقفیان دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده مقاله:

عصر ابن بابویه از دوره‌های پرالتهاب در تاریخ مذهب شیعۀ امامیه به‌حساب می‌آید. خروج امام از دسترس مستقیم در کنار تردیدافکنی دیگر فرقْ مردم را با حیرتی فراگیر مواجه کرد. در چنین وضعیتی ابن بابویه با نگارش کتاب کمال الدین تلاش نمود مهم‌ترین چالش‌های گفتمانی عصر خویش را که موجب شکل‌گیری حیرتی گسترده پیرامون امام عصر (ع) شده بود بررسی کند. به دلیل عدم انعکاس مستقیم این گفتمان‌ها در آثار تاریخی مختلف، لازم است با تحلیل و دسته‌بندی داده‌های مندرج در کتاب کمال الدین، مهم‌ترین جریان‌های فکری شیعیان دورۀ حیرت و چالش‌های گفتمانی ایشان را بازشناسیم. به نظر می‌رسد ابن بابویه خود را با سه مسئلۀ اصلیِ اثبات وجود حجت الٰهی و تعیّن یافتنش در فرزند امام عسکری (ع)، غیبت امام و عدم تنافی آن با شئون امامت، و طول عمر امام روبه‌رو می‌دیده است. مطالعۀ پیش‌رو برای آزمون همین فرضیه صورت می‌گیرد. می‌خواهیم دریابیم هریک از این قبیل مسائل از جانب کدام دسته از مخالفان مطرح می‌شده، و پاسخ‌های ابن بابویه در مقام رویارویی با هرکدام چه بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روش ابن بابویه صدوق در کمال الدین و تمام النعمه

Al-Shaykh al-Saduq is a Shia leading scholar with many works in different areas of religious knowledge among which Kamal al-Din wa Tamam al-Ni'mah ("the perfection of the religion and the end of the blessings") is regarded to be one of his most famous books. This book has been dedicated to Shia perspective about the occultation and age of Imam Mahdi including logical arguments along with many t...

متن کامل

بررسی جایگاه، اهمیت و اعتبارسنجی کتاب «کمال الدین و تمام النعمه»

جایگاه برجسته شیخ صدوق در منابع حدیثی شیعه بر همگان آشکار است و روایاتی که وی از میان اصول و سایر کتب از طریق مشایخش گرد آورده، طی قرون متمادی به عنوان یکی از منابع اصلی و مورد اعتماد شیعه امامیه در موضوعات مختلف به شمار می آمده است. از طرفی موضوع غیبت حضرت ولی عصر(عج) از زمان غیبت صغری تاکنون، یکی از موضوعات جنجالی در میان امامیه و سایر فرق شیعه بوده و همواره از سوی دیگران در این زمینه شبهاتی ...

متن کامل

نگارش‌‌های ابن بابویه دربارۀ حضرت زهرا (س)

نگارش‌‌های شیعی با محوریت اهل بیت (ع) از زمان حضور ائمه شکل گرفت. بررسی فهرست‌ها، بازشناسی نگارش‌های منسوب به دانشمندان وِ ردیابی، احیاء و بازسازی آن‌ها در دوران معاصر یک ضرورت است. در این میان، نگرش خاص شیعیان به حضرت فاطمه (س)، اعتقاد به عصمت و مقامات عالی معنوی، و حجیت سخنان ایشان هم‌چون حدیث، از آغاز اسلام تا کنون همواره مورد طعن مخالفان بوده، و گسترۀ بحث‌ها در این‌باره سبب شد است شیعیان آثا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 25  شماره 65

صفحات  97- 120

تاریخ انتشار 2019-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023